การศึกษาเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน
มูลนิธิการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม ก่อตั้งเมื่อ พ.ศ. 2538 และได้ถ่ายทอดสดออกอากาศเป็นปฐมฤกษ์ ในวันที่ 5 ธันวาคม 2538 ในหลักสูตรมัธยมศึกษา 6 ชั้น 6 ช่อง และเมื่อวันที่ 1 พฤศจิกายน 2545 ได้ออกอากาศการเรียนการสอนในระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 6 ทั้งนี้ก็เพื่อเฉลิมพระเกียรติ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เนื่องในโอกาสมหามงคลที่ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร ทรงครองสิริราชสมบัติครบ 50 ปี ในปีกาญจนาภิเษก พ.ศ. 2539 โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อแก้ปัญหาการขาดแคลนครู โดยได้พระราชทานทุนประเดิม 50 ล้านบาท ที่ บริษัท ทีโอที จำกัด (มหาชน) หรือองค์การโทรศัพท์แห่งประเทศไทยในขณะนั้น ทูลเกล้าฯ ถวายเพื่อตั้งมูลนิธิการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม และทรงพระกรุณาพระราชทานตรงสัญลักษณ์เฉลิมฉลองสิริราชสมบัติ 50 ปี ให้เป็นตราของมูลนิธิฯ เป็นการพระราชทานการศึกษาไปสู่ปวงชน
ทั่วถึงและเท่าเทียม
ตลอดระยะเวลา 17 ปีที่ผ่านมามูลนิธิการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียมได้จัดการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม โดยการถ่ายทอดการเรียนการสอนหลักสูตรขั้นพื้นฐานจากโรงเรียนวังไกลกังวล โรงเรียนราษฎร์ของ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร ในรูปแบบถ่ายทอดสด 1 ช่อง 1 ชั้น ตั้งแต่ประถมศึกษาปีที่ 1 ถึง มัธยมศึกษาปีที่ 6 รวม 12 ช่อง 12 ชั้น สอนโดยครูคนเดียวกัน เวลาเดียวกัน คุณภาพเดียวกัน ถ่ายทอดโดยตรงจากโรงเรียนวังไกลกังวล เพื่อเป็นการเปิดโอกาสให้โรงเรียนต่าง ๆ ที่ขาดแคลนครูโดยเฉพาะครูประจำวิชา สามารถดำเนินกิจกรรมการเรียนการสอนได้เท่าเทียมกัน
เตรียมการสร้างอาชีพ
นอกจากนี้ยังมีการออกอากาศช่องการอาชีพ ช่องอุดมศึกษา และรายการนานาชาติอีกอย่างละ 1 ช่อง รวมทั้งสิ้น 15 ช่อง ออกอากาศตลอด 24 ชั่วโมงเป็นประจำทุกวัน ซึ่งนอกจากการถ่ายทอดและเทปการเรียนการสอนหลักสูตรขั้นพื้นฐานแล้ว ยังมีรายการสอนภาษาต่างประเทศ อาทิ ภาษาอังกฤษ จีน ญี่ปุ่น ฝรั่งเศส เยอรมัน รายการสารคดีพระราชทาน ศึกษาทัศน์ และสารคดีต่างประเทศ ทำให้สถานีวิทยุโทรทัศน์การศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม สามารถให้บริการทางการศึกษาครบวงจรโดยไม่คิดมูลค่าถึง 15 สถานี จากทั้งโรงเรียนวังไกลกังวล วิทยาลัยการอาชีพวังไกลกังวล ซึ่งเปิดสอนวิชาชีพ อาทิ ทำกับข้าว ตัดเย็บเสื้อผ้า เสริมสวย คอมพิวเตอร์ ซ่อมเครื่องยนต์ ฯลฯ และมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลรัตนโกสินทร์ วิทยาเขตวังไกลกังวล ทั้ง 3 สถาบัน ให้บริการการศึกษาครบวงจร ทั้งการศึกษาขั้นพื้นฐาน การศึกษาชุมชน และอุดมศึกษา การออกอากาศผ่านดาวเทียม ผู้ที่มีจาน KU Band หรือเป็นสมาชิก True Vision จะสามารถชมได้ทั้ง 15 ช่อง ตั้งแต่ช่อง True 186 ถึง 199 ซึ่งเป็น ระบบ DTH (Direct To Home)
ระบบ eLearning
เพื่อเป็นการเปิดโอกาสให้ผู้เรียนสามารถเข้าถึงการเรียนการสอนได้กว้างขวางและง่ายดายขึ้น DLTV ยังมีช่องทางให้รับชมการเรียนการเรียนการสอนได้อีก 2 ช่องทาง คือ 1) ระบบ e-Learning ผ่านเว็บไซต์ www.dlf.ac.th ซึ่งถ่ายทอดการเรียนการสอนจากโรงเรียนวังไกลกังวลทุกชั้นเรียนผ่านทางอินเทอร์เน็ต (Internet) โดยเลือกเข้าชมได้ทั้งการถ่ายทอดสด(Live Broadcast) เช่นเดียวกับที่ออกอากาศทางโทรทัศน์ในช่วงเปิดภาคการศึกษา หรือเลือกชมรายการย้อนหลัง(On Demand) ได้ตามอัธยาศัย โดยบริษัท ทีโอที จำกัด (มหาชน) เป็นผู้สนับสนุนหลักในโครงการ DLF eLearning เฉลิมพระเกียรติ 2) Application DLTV on Mobile โดยสามารถดาวน์โหลดแอพพลิเคชั่นเพื่อรับชมบนมือถือหรืออุปกรณ์พกพาอื่น ๆ ได้ทั้งระบบปฏิบัติการ Android หรือ IOS และ 3) eDLTV ระบบ นอกจาก eLearning บนเว็บไซต์ของมูลนิธิฯ และ Application บนอุปกรณ์พกพาแล้ว ยังมีระบบ eDLTV ซึ่งเป็นผลงานความร่วมมือระหว่างมูลนิธิการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม โครงการเทคโนโลยีสารสนเทศตามพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี สำนักพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ โดยในปี พ.ศ. 2550 จัดทำโครงการระบบ eLearning ของการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียมเพื่อร่วมเฉลิมพระเกียรติ เนื่องในโอกาสมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 80 พรรษา 5 ธันวาคม 2550 นำเนื้อหาการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียมและคู่มือครูปลายทางที่มูลนิธิฯ จัดทำ เช่น วีดิทัศน์ สไลด์บรรยาย ใบความรู้ ใบงาน เป็นต้นมา แปลงเป็นเนื้อหา eLearning เรียกว่า eDLTV ระดับมัธยมศึกษา สามารถเรียน online ได้ที่ http://edltv.thai.net ต่อมาในปี พ.ศ. 2552 กระทรวงศึกษาธิการสนับสนุนงบประมาณให้จัดทำโครงการระบบ eLearning เพื่อพัฒนาอาชีพตามพระราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เรียกว่า eDLTV เพื่อพัฒนาอาชีพ ที่นำเนื้อหาที่สอนออกอากาศจากวิทยาลัยการอาชีพวังไกลกังวล มาแปลงเป็น eLearning สามารถเรียน online ได้ที่ http://edltv.vec.go.th และในปี พ.ศ. 2554 มูลนิธิฯ ร่วมกับ โครงการเทคโนโลยีสารสนเทศฯ จัดทำโครงการระบบ eLearning ของมูลนิธิการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม เฉลิมพระเกียรติเนื่องในโอกาสมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 7 รอบ 5 ธันวาคม 2554 eDLTV ระดับประถมศึกษา โดยกระทรวงศึกษาธิการให้การสนับสนุนงบประมาณ สามารถเรียน online ได้ที่ http://edltv.dlf.ac.th เรียนแบบ offline ก็ได้ ทั้งหมดนี้สามารถเรียนแบบออฟไลน์ (Off Line) ได้โดยโรงเรียนบันทึกข้อมูลในเครื่องคอมพิวเตอร์แม่ข่าย (Server) หรือ External Hard Drive และนำไปเชื่อมต่อใช้งานบนคอมพิวเตอร์ส่วนบุคคล (Personal Computer) หรือคอมพิวเตอร์แบบพกพา (Laptop) พัฒนาครูด้วยระบบประชุมทางไกลผ่านวีดิทัศน์ (Videoconference) DLTV ส่งเสริมและพัฒนาวิชาชีพครู ทั้งครูภาษาอังกฤษ วิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ เพราะครูนอกจากจะเป็นผู้ถ่ายทอดวิชาความรู้แก่นักเรียนซึ่งเป็นเยาวชนของชาติโดยตรงแล้ว ยังเป็นแบบอย่างในการประพฤติปฏิบัติของนักเรียนอีกด้วย อุปสรรค์สำคัญของครูสอนภาษาอังกฤษในพื้นที่ชนบทห่างไกลทุรกันดารคือ ข้อจำกัดในเรื่องของงบประมาณ เวลา และการเดินทางเข้ารับการอบรมพัฒนาตนเอง เพื่อเป็นการขจัดอุปสรรคและข้อจำกัดต่าง ๆ ในการพัฒนาครูมูลนิธิฯ จึงได้จัดโครงการฝึกอบรมครูผ่านระบบวีดิทัศน์ (Videoconference) และถ่ายทอดออกอากาศสดทางสถานีวิทยุโทรทัศน์การศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียมขึ้นอย่างต่อเนื่องหลายโครงการนับตั้งแต่ปี 2546 เป็นต้นมา โรงเรียนการศึกษาทางไกลอินเทอร์เน็ต โรงเรียนการศึกษาทางไกลอินเทอร์เน็ต (DLFeSchool) ของมูลนิธิการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียมเป็นต้นแบบระบบการศึกษาทางไกลที่พัฒนาขึ้นมาในรูปของโรงเรียนอิเล็กทรอนิกส์ที่ไม่มีวิทยาเขตสำหรับการศึกษาพื้นฐานภาคบังคับ (Compulsory Education) และการศึกษาผู้ใหญ่ (Adult Education) โดยจัดการเรียนการสอนบนโครงข่ายอินเทอร์เน็ตจาก บมจ.ทีโอทีด้วยบทเรียนที่ได้รับการออกแบบสำหรับการใช้งานบนเว็บไซต์ (Web-Based Courseware) ประกอบสื่อการเรียนดิจิตอลหลายรูปแบบเช่น Acrobat PDF File ภาพนิ่ง สื่อที่ผลิตจากซอฟท์แวร์ เช่น พาวเวอร์พ้อยท์, แฟลช, 3-D animation ฯลฯ หรือจากสื่อภาพและเสียงในรูปแบบวีดิโอที่นำมาแปลงให้มีคุณภาพคมชัดด้วยเทคโนโลยี M-PEG4 มีการติดตามการเรียน และบันทึกการเข้ามาเรียนด้วยระบบ LMS (Learning Management System) หลักสูตรการเรียนแบ่งออกเป็น 3 หลักสูตร ประกอบด้วยวิชาเรียนสายสามัญ 8 สาระ 2 ช่วงชั้น ระดับประถมศึกษาตอนต้นและตอนปลาย สำหรับผู้เรียนในประเทศ หลักสูตรประกาศนียบัตรที่เกี่ยวกับความเป็นไทยและวัฒนธรรมไทย 12 วิชา และวิชาภาษาไทยและวัฒนธรรมไทยสำหรับผู้เรียนที่เป็นผู้ใหญ่ที่เป็นชาวต่างประเทศและคนไทยในต่างประเทศและหลักสูตรภาษาไทยและวัฒนธรรมไทยสำหรับเยาวชนไทยในต่างประเทศ ระบบ DLFeSchool เป็นระบบการเรียนการสอนที่ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร ซึ่งประกอบด้วยเทคโนโลยีย่อย 4 สาขา คือ อิเล็กทรอนิกส์ คอมพิวเตอร์ สารสนเทศ และโทรคมนาคม ในการทำหน้าที่หลัก 2 ประการ คือ การสร้าง (Construction) และการส่งผ่าน (Transmission) บทเรียนและสื่อไปสู่ผู้เรียนซึ่งสามารถเข้าเรียน โดยไม่มีข้อจำกัดเรื่องเวลาและสถานที่
รางวัลของความสำเร็จ
ผลสัมฤทธิ์ทางการศึกษา ที่เป็นผลจากการเรียนกับระบบการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม หรือ ครูตู้ เป็นที่น่าพอใจอย่างยิ่ง และมีสถิติสูงขึ้นทุกปี ขณะนี้มีผู้สำเร็จการศึกษาจากการศึกษาด้วยระบบทางไกลผ่านดาวเทียม จากทุกภาคของประเทศไทย และสามารถเข้าศึกษาต่อในระดับอุดมศึกษาและประสบความสำเร็จเป็นจำนวนมาก และมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นในทุก ๆ ปี ปัจจุบัน DLTV ได้มอบชุดอุปกรณ์รับสัญญาณดาวเทียมและติดตั้งระบบการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียมให้แก่โรงเรียนในสังกัด สพฐ. ทั่วประเทศแล้ว จำนวน 35,215 โรงเรียน เป็นโรงเรียนในจังหวัดภาคใต้ โดยได้รับงบประมาณจำนวน 45 ล้านบาท ติดตั้งได้ 900 โรงเรียน รวมจากเดิมเป็น 1,200 โรงเรียนทั้งภาคใต้ ปัจจุบันนักเรียนในโรงเรียนปอเนาะ ที่มีนักเรียนประมาณ 1,000 คน ศึกษาชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ประมาณ 100 คน สามารถสอบเข้ามหาวิทยาลัยได้ 70 คน หมายความว่ามีนักเรียนประสบความสำเร็จในการเรียนคิดเป็นเปอร์เซ็นต์แล้ว มีมากถึง 70 เปอร์เซ็นต์ ตัวอย่างเช่น โรงเรียนพัฒนาวิทยา อ.เมือง จ.ยะลา เป็นต้น ส่วนในจังหวัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือ มีนักเรียนที่เรียนจบจากครูตู้ และเรียนจบถึงระดับปริญญาโทเข้าทำงานเป็นเจ้าหน้าที่มูลนิธิการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม หรือแม้แต่นักเรียนจากภาคเหนือชาวเขาเผ่าลีซอก็สามารถเรียนกับครูตู้และประสบความสำเร็จได้
อินโฟกราฟิก :มูลนิธิการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม ในพระราชูปถัมภ์
แหล่งอ้างอิง :
สำนักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ (สำนักงาน กปร.). (2556). ดิน น้ำ ลม ไฟ สมดุลสิ่งแวดล้อมอันเนื่องมาจากพระราชดำริ.สำนักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ (สำนักงาน กปร.). (2560). จากนภา ผ่านภูผา สู่มหานที.สำนักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ. (2553). ผลสำเร็จโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ๘๔ พรรษา ประโยชน์สุขสู่ปวงประชา.(n.d.). DLTV มูลนิธิการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม. https://www.dltv.ac.th/ Frank, A. C., Changpuak, A. (n.d.). Royal projects: Distant learning television (DLTV). www.changpuak.ch. https://www.changpuak.ch/bijoux/RoyalProjectsDLTV.php